Η λίμνη Κάρλα, γνωστή και ως ένα από
τα «στολίδια» του Θεσσαλικού κάμπου, αποτελεί αφετηρία ποικίλων ιστορικών
γνώσεων, οι οποίες αξίζει να αναφερθούν.
Κατά τα χρόνια της αρχαιότητας, ονομαζόταν και
ως λίμνη Βοιβηίς ή Βοιβιάς (υπήρξε μία από τις μεγαλύτερες λίμνες της Ελλάδας
και ειδικότερα η μεγαλύτερη της Θεσσαλίας. Αποξηράνθηκε το 1962, επειδή την εποχή εκείνη δημιουργούσε
πλημμυρικά φαινόμενα στην παραλίμνια περιοχή. Η έκτασή της κυμαίνονταν περί τα
37.000 τετραγωνικά χιλιόμετρα, το μέσο βάθος της ήταν στα 6 μέτρα και το
μέγιστο μήκος της ήταν 25 χιλιόμετρα.
Οι διακυμάνσεις της στάθμης της λίμνης ήταν
έντονες κατά την διάρκεια των προϊστορικών χρόνων, αποτέλεσμα των διάφορων
προσχώσεων σε αυτήν. Συνέπεια όλων των παραπάνω που σημειώθηκαν, δηλαδή, οι
πλημμύρες της περιοχής, η δημιουργία περισσότερων γεωργικών εκτάσεων και η
μείωση των αλιευμάτων, αλλά και η ανάγκη για περιορισμό των επιδημιών
ελονοσίας, συνετέλεσαν στην ολική αποξήρανση της λίμνης το 1962 παρά τις
σχετικές μελέτες που δεν προέβλεπαν κάτι τέτοιο.
Το 1959
το Υπουργείο Γεωργίας εκπόνησε μελέτη για την αξιοποίηση της πεδιάδας της
Κάρλας με δεδομένα την κατασκευή ταμιευτήρα συνολικής έκτασης 64.700
στρεμμάτων. Το έργο θα χρησιμοποιούνταν για την άρδευση του κάμπου,
τροφοδοτούμενο από τα νερά του ποταμού Πηνειού, με την χρήση αρδευτικών
καναλιών. Αντί αυτού όμως, κατασκευάστηκε σήραγγα για την ολοκληρωτική εκκένωση
της λίμνης η οποία άρχισε τον Ιανουάριο του ‘57 και ολοκληρώθηκε τον Οκτώβριο
του ’62.
Αμέσως φάνηκαν
οι τρομακτικές επιπτώσεις της αποξήρανσης οι οποίες εμφανίστηκαν με ραγδαίο
ρυθμό και επηρέασαν τόσο το περιβάλλον όσο και την κοινωνία. Αξίζει να
αναφερθεί η ραγδαία πτώση του υδροφόρου ορίζοντα, η εισχώρηση του θαλάσσιου
μετώπου καθώς και η εμφάνιση μεγάλων και βαθέων ρηγμάτων όπως και η καταστροφή
κτισμάτων. Επιπρόσθετα, τεράστιες ήταν και οι επιπτώσεις στην χλωρίδα και
πανίδα της περιοχής. Υπήρξαν αλλαγές στο τοπικό μικροκλίμα, καταστροφή
γεωτρήσεων αλλά και ξήρανση πηγών, όπως η υπέρεια κρήνη του Βελεστίνου. Τέλος,
αισθητή ήταν η αδυναμία υδροδότησης πόλεων αλλά και οικισμών.
